Acercar la ciencia a los jóvenesa a través de las novelas: la experiencia de un club de lectura
DOI:
https://doi.org/10.26514/inter.v11i32.4016Palavras-chave:
Novelas. Alfabetización científica. Educación no formal. Temáticas socio-científicas. Lectura.Resumo
En este artículo se presenta la experiencia de un club de lectura juvenil que pretende contribuir a la alfabetización científica desde la educación no formal (bibliotecas públicas) partiendo de la siguiente premisa: la lectura y problematización de novelas de ficción realista, en las que la intriga está relacionada con temáticas socio-científicas, puede promover la aproximación de los jóvenes a estas temáticas ayudándoles a interpretar el mundo real. Concretamente, se presentan tres de las novelas utilizadas, así como el análisis del tipo de justificaciones que los participantes verbalizaron durante el debate del club de lectura. Los resultados muestran que los participantes se involucraron en la actividad utilizando de manera integrada justificaciones de diversos tipos (ej. científicas, sociales, y éticas). Concluimos que la lectura de este tipo de novelas puede promover este acercamiento a las temáticas socio-científicas aunque para lograrlo será muy importante la intervención didáctica construida alrededor de la novela, promovida en este caso por la dinamizadora del club de lectura.
Referências
BRUGUIÈRE, C.; TRIQUET, É. Des albums de fiction réaliste pour problématiser le monde vivant. Repères, v. 45, p. 181–200, 2012. DOI: https://doi.org/10.4000/reperes.159
BRUGUIÈRE, C.; TRIQUET, É.; SOUDANI, M.; HÉRAUD, J.-L.; VILLE, C.; DELOUSTAL-JORRAND, V.; … REMBOTTE, X. Sciences et albums. Cycles 2-3 Biologie, mathématiques, physique. Grenoble: Canope Editions, 2014.
ECO, U. Lector in fabula: la cooperazione interpretativa nei testi narrativi. Milano: Bompiani,1979.
ECO, U. Six walks in the fictional woods. Cambridge [Mass.] [etc.]: Harvard University Press, 1994.
ECO, U. Six Promenades dans les Bois du Roman et d’Ailleurs. Paris: Grasset, 1996.
EVAGOROU, M.; JIMÉNEZ-ALEIXANDRE, M. P.; OSBORNE, J. ‘Should We Kill the Grey Squirrels?’ A Study Exploring Students’ Justifications and Decision-Making. International Journal of Science Education, v. 34, n. 3, p. 401–428, 2012. DOI: https://doi.org/10.1080/09500693.2011.619211
GILBERT, J. K., BULTE, A. M. W., PILOT, A. Concept Development and Transfer in Context‐Based Science Education. International Journal of Science Education, 33(6), 817-837, 2011. DOI: https://doi.org/10.1080/09500693.2010.493185
HERNANDEZ, P. J. La Balada del funicular miner. Barcelona: Cruïlla, 2013.
KIDD, D. C.; CASTANO, E. Reading literary fiction improves theory of mind. Science, v. 342, n. 6156, p. 377–380, 2013. DOI: https://doi.org/10.1126/science.1239918
LARIVAILLE, P. Perspectives et limites d'une analyse morphologique du conte. Paris: Université Paris X-Nanterre, 1973.
LEWIS, D. Truth in fiction. American Philosophical Quarterly, v. 15, n. 1, p. 37–46, 1978.
OECD. PISA 2015 Draft Science Framework. 2013. Disponible en https://www.oecd.org/pisa/pisaproducts/Draft%20PISA%202015%20Science%20Framework%20.pdf Acceso en 10 out 2019
PAU-CUSTODIO, I. La novel•la com a context en l’educació científica. Universitat Autònoma de Barcelona, 2017.
PAU-CUSTODIO, I.; BRUGUIÈRE, C.; MÁRQUEZ, C. Les romans de fiction réaliste comme source de problématisation socio-scientifique: analyse d’un dispositif de lecture dans un cadre interdisciplinaire. Recherches En Didactiques Des Sciences et Des Technologies, v. 19, 2019a. DOI: https://doi.org/10.4000/rdst.2228
PAU-CUSTODIO, I.; BRUGUIÈRE, C.; MÁRQUEZ, C. Lire et discuter un extrait de roman réaliste en classe de SVT Construire des savoirs sur la validité des faits saillants en sciences. Spirale - Revue de Recherches En Éducation, v. 64, p. 85–97, 2019 b. DOI: https://doi.org/10.3917/spir.064.0085
ROCA, M. C. Katálēpsis. Barcelona: La Galera, 2013.
SADLER, T. D. Moral and Ethical Dimensions of Socioscientific Decision-Making as Integral Components of Scientific Literacy. Science Educator, v. 13, n. 1, p. 39–48, 2004.
SADLER, T. D. Situated learning in science education: socio-scientific issues as contexts for practice. Studies in Science Education, v. 45, n. 1, p. 1–42, 2009. DOI: https://doi.org/10.1080/03057260802681839
SADLER, T. D.; ZEIDLER, D. L. Scientific literacy, PISA, and socioscientific discourse: Assessment for progressive aims of science education. Journal of Research in Science Teaching, v. 46, n. 8, p. 909–921, 2009. DOI: https://doi.org/10.1002/tea.20327
SÁNCHEZ-GARCÍA, S.; YUBERO, S. Función social de las bibliotecas públicas: nuevos espacios de aprendizaje y de inserción social. El Profesional de La Información, v. 24, n. 2, p. 103–112, 2015. DOI: https://doi.org/10.3145/epi.2015.mar.03
SIERRA i FABRA, J. Donde este mi corazón. Barcelona: Edebé, 2009.
SIMONNEAUX, L., ALBE, V. Types et domaines d’arguments utilisés dans des débats socio-scientifiques. In: C. Buty; C. Plantin (Ed.), Argumenter en classe de sciences. Condé-sur-Noireau: Institut National de Recherche Pédagogique, p. 117-151, (2008).
SOUDANI, M.; HÉRAUD, J.-L.; SOUDANI-BANI, O.; BRUGUIÈRE, C. Mondes possibles et fiction réaliste. Des albums de jeunesse pour modéliser en science à l’école primaire. Recherches En Didactiques Des Sciences et Des Technologies, v. 11, p. 135–160, 2015. DOI: https://doi.org/10.4000/rdst.1013
TOLPPANEN, S.; VARTIAINEN, J.; IKÄVALKO, V.-M.; AKSELA, M. Relevance of Non-Formal Education in Science Education. In: EILKS, I.; HOFSTEIN, A. (eds.). Relevant Chemistry Education: From Theory to Practice. Rotterdam: SensePublishers, 2015. p. 335–354. DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-6300-175-5_18
ZEIDLER, D. L.; NICHOLS, B. H. Socioscientific Isssues: Theory and Practice. Journal of Elementary Science Education, v. 21, n. 2, p. 49–58, 2009. DOI: https://doi.org/10.1007/BF03173684
Downloads
Publicado
Como Citar
Edição
Seção
Licença
Autores que publicam nesta revista concordam com os seguintes termos:
a. autores mantém os direitos autorais e concedem à revista o direito de primeira publicação, com o trabalho licenciado simultaneamente sob uma Licença Creative Commons Attribution após a publicação, permitindo o compartilhamento do trabalho com reconhecimento da autoria do trabalho e publicação inicial nesta revista;
b. autores têm autorização para assumir contratos adicionais separadamente, para distribuição não-exclusiva da versão do trabalho publicada nesta revista (ex.: publicar em repositório institucional ou como capítulo de livro), com reconhecimento de autoria e publicação inicial nesta revista;
c. autores têm permissão e são estimulados a publicar e distribuir seu trabalho online (ex.: em repositórios institucionais ou na sua página pessoal) a qualquer ponto antes ou durante o processo editorial, já que isso pode gerar alterações produtivas, bem como aumentar o impacto e a citação do trabalho publicado.